Podważenie opinii biegłego sądowego – czy to możliwe?
Rozprawy z założenia mają rozwiązywać problemy poprzez ustanowienie sprawiedliwego wyroku. Czasem jednak Sąd nie ma możliwości orzeczenia wyroku bez pomocy eksperta w danej dziedzinie. Dlatego właśnie powoływani są biegli, którzy mają przygotować wiarygodną opinię, niezbędną do zakończenia sprawy. Taki dokument może mieć kluczowe znaczenie dla decyzji Sądu, nie oznacza to jednak, że jest wolny od błędów oraz… niepodważalny.
Kim jest biegły i dlaczego jego opinia jest tak istotna?
Sędziowie, którzy wydają wyroki muszą mieć pełny ogląd sytuacji, którą mają rozstrzygnąć. Czasem jednak trudno jest ocenić skalę problemu bez wsparcia osób doświadczonych, specjalizujących się w konkretnej dziedzinie. Właśnie dlatego rola biegłego sądowego w postępowaniu jest niekiedy bardzo pomocna. To ekspert w danej dziedzinie, który pomoże sprawdzić rzetelność dowodów i w prosty, zrozumiały sposób przedstawi sędziemu sprawozdanie.
Biegły może pomóc w sprawach, w których niezbędna jest specjalistyczna wiedza, najczęściej z zakresu medycyny, chemii, rzeczoznawstwie, psychologii i psychiatrii lub toksykologii. Opinia wystawiana przez specjalistę jest traktowana jako dowód w sprawie i może mieć ogromny wpływ na decyzję sądu.
Dokument powinien mieć kilka istotnych cech
Opinia biegłego przede wszystkim musi być wykonana rzetelnie i zgodnie z prawdą. Właśnie po to zleca się jej przygotowanie ekspertowi w danej dziedzinie, by zyskać konkretne informacje, dotyczące poruszanego problemu. Drugą kluczową cechą opinii jest jej forma – dokument powinien być napisany w taki sposób, by był zrozumiały dla osób niezajmujących się daną dziedziną, czyli np. sędziego. Opinia powinna zawierać też jasno sformułowane wnioski, a jeśli specjaliści przygotowują kilka ekspertyz, muszą być one spójne ze sobą.
Czy biegły może się mylić?
Nawet ekspert, zatrudniony jako biegły sądowy może czasem się pomylić. Trzeba zatem podkreślić, że opinia, choć traktowana jest jako dowód w sprawie, może zostać podważona. Dlatego, jeśli zauważymy pewne niezgodności, możemy zanegować pracę eksperta.
Błędy mogą wynikać z kilku powodów, np.:
- braku wystarczającej wiedzy i doświadczenia biegłego,
- zebrania zbyt małej liczby dowodów, które udowadniałyby postawioną tezę,
- pominięcie niektórych przesłanek, mających istotne znaczenie w kontekście rozwiązania problemu.
Niestety bardzo często wychwycenie defektów, świadczących o niedopracowaniu opinii jest niewykonalne dla zwykłego obywatela. Dlatego tak ważne jest wsparcie dobrego adwokata, który sprawdzi rzetelność przygotowanego dokumentu. A może on zawierać szereg nieścisłości, które często stanowią podstawę do podważenia opinii. Wśród nich wyróżnia się:
- niejasności w strukturze tekstu,
- niekompletną formę dokumentu,
- błędy wynikające z niekompetencji biegłego.
Co daje zakwestionowanie opinii?
Po stwierdzeniu nieprawidłowości, strony sporu mogą zażądać uzupełnienia dokumentu o brakujące elementy lub powołanie innego eksperta. Pierwszy wariant występuje najczęściej wtedy, gdy w sprawozdaniu nie uwzględniono wszystkich aspektów, które mogłyby wpłynąć na opinię eksperta. Zmiana eksperta następuje za zgodą sądu, po stwierdzeniu braku dostatecznej wiedzy, potrzebnej do rozwiązania sprawy u aktualnego biegłego.
Warto tutaj podkreślić fakt, że subiektywne zdanie dotyczące opinii nie może stanowić podstawy do podważenia dokumentu. Jeśli któraś ze stron sporu nie zgadza się z treścią ekspertyzy, lecz nie ma przesłanek, by móc złożyć oficjalne zażalenie, sąd może odroczyć taki wniosek i wykorzystać dostarczoną dokumentację do wydania wyroku. Jeśli jednak istnieją widoczne uchybienia w opinii biegłego, podważenie ekspertyzy może mieć kluczowe znaczenie w kontekście uzyskania sprawiedliwego wyroku.
W ramach naszej pracy (pełnomocnictwo lub obrona) skutecznie podważaliśmy opinie z wielu dziedzin np. badań DNA, wyliczania stężenia alkoholu we krwi, toksykologii, ekonomii czy psychologii.